20 nowości w DaVinci Resolve 20
Chyba śmiało można stwierdzić, że DaVinci Resolve 20 to prawdziwy przełom, bo ilość zaprezentowanych nowych funkcji i narzędzi, zwłaszcza tych opartych na AI, jest imponująca! Potwierdziły to również pierwsze komentarze w których często przewijało się stwierdzenie, że to nie Prima Aprilis’owy żart, a rzeczywista zapowiedź tego, co oferuje po raz kolejny darmowy update. Oczywiście należy pamiętać, że to beta, a dodatkowo jak słyszeliśmy kod programu został w dużej części napisany na nowo, co przy tej ilości zmian może spowodować, że będzie ona póki co nieco mniej stabilna jak poprzednie, ale to tylko przypuszczenie. Jak zawsze w takiej sytuacji warto zdecydowanie podkreślić potrzebę wykonania kopii bazy danych, bo po przekonwertowaniu do wersji 20 nie będzie już możliwości powrotu do 19. Zdecydowanie też lepiej nie robić update’u w trakcie projektu, a najlepiej zaczekać przynajmniej jeszcze trochę, aż pojawią się kolejne poprawki. Z drugiej strony, jeśli ktoś ma możliwość zainstalowania oprogramowania na innym komputerze, to testować można już teraz, bo jest rzeczywiście co! Przechodząc do meritum, oto subiektywna lista najciekawszych 20 nowości z krótkim opisem. Zatem ruszamy!
TRANSKRYPCJA W JĘZYKU POLSKIM (STUDIO)
Nareszcie narzędzie do transkrypcji w DaVinci Resolve obsługuje język polski, co umożliwia wykorzystanie wielu funkcji opartych na tekście. Można zatem tworzyć napisy, przypisywać mówców i edytować tekstowo Timeline, np. przycinać klipy poprzez usuwanie słów i przerw pomiędzy wypowiedziami, wyszukiwać i zamieniać słowa lub części słów na inne, a wszystko to w naszym ojczystym języku! Zanim to jednak zadziała poprzez nową opcję w menu DaVinci Resolve -> Extras Download Manager trzeba pobrać dodatkowe pliki zawierające pakiety językowe, a następnie w Project Settings w zakładce Subtitles and Transcription zaznaczyć opcję Enable Extended Language Support (beta).
ANIMACJE NAPISÓW (STUDIO)
Idąc dalej śladem napisów, które stały się już niemal integralną częścią pionowych wideo, nowa funkcja AI Animated Subtitles pozwala animować słowa w trakcie ich wypowiadania, m. in. zmieniać kolor słów czy dodawać tło. Dzięki temu napisy zyskują dynamiczny charakter czyniąc je idealnym rozwiązaniem zwłaszcza dla krótkich wideo publikowanych w mediach społecznościowych.
AUTOMATYCZNE SKRACANIE/WYDŁUŻANIE MUZYKI (STUDIO)
Feedback od klienta z prośbą o delikatne wydłużenie bądź skrócenie filmu w momencie kiedy obecna wersja idealnie pasuje do długości muzyki potrafi spędzić sen z oczu montażysty… Ale to się zmieni! AI Music Editor automatycznie zremiksuje utwór do żądanej długości bez trudnych do wykonania i czasochłonnych cięć czy wyciszeń. Można ustawić konkretną długość klipu, albo zaznaczając opcję Live Trim manualnie ustawić ją manualnie. Uff, chyba wszyscy na to czekali!
WYŚWIETLANIE RYTMU (BEATÓW) MUZYKI (STUDIO)
Kolejna nowa funkcja dotycząca dźwięku to AI Detect Music Beats. Pozwala ona zmieniający się rytm muzyki wyświetlić w postaci graficznej bezpośrednio na Timeline, dzięki czemu dopasowywanie cięć i efektów do rytmu staje się banalnie proste. Koniec z ręcznym mapowaniem beatów!
AUTOMATYCZNY MIX AUDIO (STUDIO)
Stworzenie profesjonalnego miksu, zwłaszcza zawierającego ścieżki wywiadów, muzyki, czy efektów dźwiękowych wymaga doświadczenia i czasu. Tymczasem nowy AI Audio Assistant bazując na analizie tych ścieżek i algorytmach AI obiecuje zrobić to automatycznie! Narzędzie zbalansuje dialogi, muzykę i efekty, oszczędzając godziny ręcznej pracy i gwarantując jakość na wysokim poziomie. Czy tak rzeczywiście będzie? Kto wie, ale AI już nie raz zadziwiło. Zapewne w pierwszych wersjach nadal trzeba będzie sporo korygować, ale tak czy siak narzędzie może dać solidną bazę i pozwolić zaoszczędzić czas, warto więc spróbować!
KONWERSJA GŁOSU (STUDIO)
Przekształcanie głosu dzięki AI Voice Convert, który oferuje zarówno wbudowane, jak i trenowane przez użytkownika modele to kolejna rewelacyjna nowa funkcja. Owszem, trzeba się zgodzić, że jest ona nieco kontrowersyjna, ale z drugiej strony weźmy sytuację, w której wywiad przeprowadzony został w kiepskich warunkach, albo brakuje jakiegoś komentarza (autoryzowanego oczywiście przez autora wypowiedzi!)… Wygenerowany lub zarejestrowany, a następnie przekształcony głos może uratować nagranie lub zaoszczędzić czas i pieniądze na ewentualne „dokrętki”. Oczywiście nie są to funkcje zupełnie nowe na rynku, ale dotychczas były dostępne tylko poza DaVinci Resolve i z reguły wiązały się z dodatkowymi kosztami.
DOPASOWYWANIE DIALOGÓW (STUDIO)
I jeszcze jedna nowość AI związana z dźwiękiem! Dialogue Matcher, bo o niej mowa, dopasowuje charakterystykę nagrania, w tym ton, poziom, a nawet pogłos. To narzędzie idealne do wyrównywania dialogów nagranych w różnych warunkach i przy użyciu różnego sprzętu, które zapewnia płynność i jednolitość dźwięku.
EDYTOR KLATEK KLUCZOWYCH I KRZYWYCH W EDIT/CUT
Dotychczas niemal każda edycja wykorzystująca bardziej zaawansowane dynamiczne zmiany oparte na klatkach kluczowych kończyła się w zakładce Fusion, gdzie dostępny jest Spline Editor. Teraz całkowicie przeprojektowany edytor klatek kluczowych i krzywych dostępny jest zarówno w Cut, jak i Edit. Dedykowany panel pozwala na precyzyjną animację i szybkie korekty efektów. Klatki kluczowe można edytować zarówno na widoku Timeline, jak i na panelu po lewej stronie ekranu, który dodatkowo może być dowolnie przesuwany i powiększany.
ZOPTYMALIZOWANY INTERFEJS DLA EDYCJI PIONOWYCH FILMÓW
Pionowe wideo to już codzienność, z kolei przestrzeni edycyjnej nigdy dość! Stąd też DaVinci Resolve 20 wprowadził zoptymalizowany układ interfejsu we wszystkich głównych zakładkach. Teraz montaż pod TikToka, Instagrama czy YouTube Shorts będzie wygodniejszy i bardziej intuicyjny, a przestrzeń robocza bardziej wykorzystana.
MULTITEKST I ZMIANY W TEKST+
W DaVinci Resolve 20 pojawiły się również istotne nowości w narzędziach tekstowych. Program umożliwia teraz filtrowanie widocznych fontów poprzez zdefiniowanie listy dozwolonych czcionek, co pozwala ograniczyć wybór tylko do tych, które są zatwierdzone do użycia, ułatwiając zarządzanie nimi. Z kolei MultiText, zbudowany na bazie Text+, pozwala na tworzenie i edycję wielu warstw tekstowych w jednym narzędziu. Wszystkie warstwy są widoczne w panelu Text List, który pozostaje dostępny we wszystkich zakładkach Inspectora. Do obu narzędzi dodano także szablony do tworzenia tekstu w trzech układach: Point, Text Box i Circle, co przyśpiesza pracę z różnymi stylami napisów; w przypadku Text Box dostępne są opcje automatycznego zawijania tekstu i przycinania do granic pola. Dzięki tym zmianom, praca z tekstem w DaVinci Resolve stała się bardziej elastyczna i intuicyjna, a tworzenie złożonych animacji i układów tekstowych dużo prostsze i szybsze.
NAGRYWANIE GŁOSU
Choć nagrywanie głosu było już wcześniej możliwe, teraz wydaje się to jeszcze bardziej łatwe i przystępne. Nowy panel Voiceover umożliwia nagrywanie głosu bezpośrednio na Timeline, m. in. z możliwością podglądu tekstu (Prompter), wyborem źródła dźwięku, ścieżki docelowej, szybkiego powrotu do początku, czy narzędziami Voice Isolation i Dialog Leveller.
AUTOMATYCZNA ZMIANA KAMERY W MULTICAM (STUDIO)
Zapytanie o możliwość zastosowania AI przy klipach multicam, w szczególności automatycznego wyboru kamery osoby mówiącej pojawiało się na forach internetowych z regularną częstotliwością. A teraz jest Multicam SmartSwitch! To ogromna oszczędność czasu przy wywiadach, podcastach i wydarzeniach na żywo.
SZYBKI PRZEGLĄD (SOURCE TAPE) W EDIT
Funkcja Source Tape, choć potencjalnie ciekawa, nie miała dotąd wielu entuzjastów, pewnie dlatego, że była dostępna tylko w zakładce Cut. Cóż, wreszcie trafiła także do Edit. Pozwala ona oczywiście przeglądać wszystkie materiały jako jedną „taśmę”, ułatwiając szybkie wyszukiwanie idealnych ujęć. Warto spróbować!
PODGLĄD COLOR W FUSION
Zakładki Fusion i Color ze względu na inny model pracy z obrazem prezentują, mówiąc z przymrużeniem oka, taką trochę szorstką przyjaźń. Natomiast zmiany takie jak ta zdecydowanie mogą to choć trochę zmienić! Otóż w DaVinci Resolve 20 można teraz podglądać obraz zawierający efekty z zakładki Color. Wystarczy tylko zmienić odpowiednią opcję w MediaOut.
CHROMA COLOR WARPER
Znane wcześniej narzędzie Color Warper zyskało nową opcję w postaci Chroma Warp. Umożliwia ona, podobnie jak tradycyjna siatka Hue – Saturation, korektę barwy i nasycenia. Nie mniej jednak praca z Chroma Warp wydaje się być bardziej intuicyjna i szybsza, a manipulacje kolorów, zwłaszcza w trybie Point to Point bardziej precyzyjne. Warto przetestować!
AI MAGIC MASK V2 (STUDIO)
Magic Mask to był i wciąż jest prawdziwy game changer, który zamienił żmudą rotoskopię w proces zdecydowanie krótszy i bardziej przyjazny przeciętnemu użytkownikowi. Czego zatem spodziewać się po wersji drugiej? Kod narzędzia Magic Mask v2 został podobno napisany na nowo, co ma owocować jeszcze szybszym i dokładniejszym śledzeniem. Dodatkowo pojawiła się opcja pędzla, dzięki której można ręcznie korygować obszar maski. Jeśli zatem można było ewentualnie na coś narzekać w wersji pierwszej, to zdaje się, że mamy na to odpowiedź. Zapowiada się ekscytująco!
AI DEPTH MAP V2 (STUDIO)
Podobnie jak Magic Mask, Depth Map w wersji v2 również został na nowo przeprojektowany i obiecuje lepszą analizę sceny i bardziej dokładne efekty. To jedna z tych opcji, które trudno opisać i zdecydowanie łatwiej zobaczyć.
AUTOMATYCZNA SYNCHRONIZACJA PLIKÓW W FOLDERZE MEDIA
To taka mała nowość, która mogła przejść niezauważona, ale sprawia, że znakomita funkcja Resync Media Files wreszcie zyskała pełną funkcjonalność! Otóż od teraz automatyczna synchronizacja plików w danym folderze, oczywiście po uprzednim zaznaczeniu tej opcji, synchronizuje również pliki graficzne oraz sekwencje plików (np. Timelapse). Mała rzecz, a cieszy.
"ALARMOWY" TRYB CZERWONEGO TŁA W POGLĄDZIE TIMELINE
I jeszcze jedna niby drobnostka, ale pozwoli zaoszczędzić czas i uniknąć niepotrzebnego stresu. Otóż wiadomo, że w ferworze walki montażowej klipy są nie raz przesuwane, powiększane, zmniejszane, czy obracane. Istnieje zatem pewne niebezpieczeństwo, że w efekcie tych zmian tuż przy ramce znajdzie się mały obszar, który jest przeźroczysty i łatwy do przeoczenia na podglądzie. Piksele z tego obszaru po exporcie przyjmą jednak kolor czarny, co przy pełnym ekranie może nie jest aż tak widoczne, ale w mediach społecznościowych przy jasnym tle od razu rzuca się w oczy. Od teraz może się również rzucać w oczy czerwony obszar „alarmowego” tła, które można uruchomić w menu Viewer Background Settings, co pozwoli na korektę jeszcze podczas edycji.
AI SET EXTENDER (STUDIO)
I ostatnia dwudziesta nowość, choć w tym przypadku to mały wyjątek, ponieważ nie jest ona jeszcze dostępna nawet w becie, ale zapowiedziana na ten rok. To efekt AI Set Extender, który pozwali inteligentnie rozszerzać tła lub scenografie, wypełniając luki lub powiększając plan za pomocą AI. Idealne do VFX, wirtualnych scen czy ratowania kadru.
PODSUMOWANIE
Wszystkie nowości, a jest ich dużo więcej, zostały zebrane i opisane w wydanym przez Blackmagic Design dokumencie, więc warto się zapoznać. Każdy ma indywidualny workflow i może inne niż tu zaprezentowane funkcje bardziej przypadną mu do gustu? Nie mniej jednak łatwo zauważyć, że spora część z nich jest dostępna tylko w wersji Studio, więc to kolejny powód, żeby rozważyć zakup! I jeszcze raz dla przestrogi – przed updatem obowiązkowy backup bazy danych, ponieważ po konwersji do wersji 20 nie będzie już powrotu!
Na koniec, choć wersja 20 robi niesamowite wrażenie, to nie zapominajmy, że program DaVinci Resolve już wcześniej posiadał bardzo wiele narzędzi wspierających postprodukcję filmową właściwie na jej każdym etapie. Jeśli zatem ktoś miałby ochotę rozszerzyć swoją wiedzę zarówno o te nowe, jak i wcześniej już dostępne narzędzia, to w ofercie Kaktus.studio są zajęcia indywidulne, więcej informacji znajduje się tutaj.
Budowanie kontrastu wizualnego
Kontrast wizualny to podstawowe narzędzie, które twórcy filmowi wykorzystują aby kreować estetykę obrazu, wzmacniać narrację i wpływać na emocje widza. W najprostszym ujęciu kontrast oznacza zestawienie elementów różniących się pod względem cech wizualnych. Choć często kojarzony jest jedynie z relacją między ciemnymi i jasnymi partiami obrazu, w rzeczywistości kontrast jest pojęciem znacznie bardziej złożonym i oferującym mnóstwo kreatywnych możliwości.
DLACZEGO KONTRAST JEST TAK WAŻNY?
Zacznijmy jednak od odpowiedzi na zasadnicze pytanie: dlaczego kontrast wizualny jest tak ważny? Oto kilka jego najważniejszych funkcji, które pozwolą to zrozumieć:
- Przyciąga uwagę; nasze oczy naturalnie kierują się w stronę elementów, które wyróżniają się na tle otoczenia. Kontrast pomaga skupić uwagę widza na tym, co jest najważniejsze w danej scenie. Może to być bohater, grupa bohaterów, służący narracji przedmiot czy reklamowany produkt.
- Tworzy głębię; kontrast między światłem a cieniem, jasnymi i ciemnymi obszarami dodaje obrazowi trójwymiarowości i sprawia, że wydaje się bardziej realistyczny.
- Ustanawia hierarchię; dzięki kontrastowi możemy wyróżnić główny obiekt w kadrze i podporządkować mu pozostałe elementy.
- Wyraża emocje; różne rodzaje kontrastu mogą wywoływać u widza różne emocje, np. ostry kontrast światła i cienia może budować napięcie, podczas gdy delikatne przejścia tonalne mogą tworzyć atmosferę spokoju.
- Kreuje styl; wykorzystanie kontrastu w ujęciu globalnym może również stanowić fundament wizualnego stylu filmu, często będącego znakiem rozpoznawczym danego twórcy.
KONTRAST TONALNY
Przejdźmy teraz do różnych rodzajów kontrastu, które można świadomie i kreatywnie zastosować w praktyce. Jak wcześniej wspomniano, najbardziej kojarzącym się z tym terminem jest kontrast tonalny, czyli różnica między ciemnymi a jasnymi partiami obrazu. Warto nadmienić, że ludzkie oko posiada fantastyczne możliwości adaptacyjnego widzenia, które póki co są nieosiągalne dla kamer, a tym bardziej dla ekranów telewizorów czy komputerów. Co prawda zakres tonalny wyświetlanego obrazu znacznie zwiększa technologia HDR, jednak nie jest ona jeszcze tak powszechna, choćby ze względu na ograniczenia sprzętowe. Abstrahując jednak od spraw czysto technicznych, to ze względu na sferę wizualną kreowaną poprzez kontrast tonalny wyróżnia się w szczególności:
- „High-key lighting” (tzw. wysoki klucz); ten rodzaj ekspresji charakteryzują sceny o małym kontraście tonalnym, jasne i równomiernie oświetlone, kojarzące się się ze szczęściem, nadzieją i niewinnością.
- „Low-key lighting” (tzw. niski klucz); odwrotność powyższego, czyli sceny o dużym kontraście tonalnym z mocnymi, twardymi cieniami i wyrazistymi światłami, budujące atmosferę niepokoju, tajemniczości i dramaturgii.
Poniżej: Ripley, sezon 1, źródło: Shotdeck
Z kontrastem tonalnym łączy się również pojęcie ekspozycji, zwłaszcza maksymalnej wartości jasności dla danego profilu (np. S-Log) podczas produkcji, gdyż partie obrazu powyżej tej wartości zwyczajnie nie będą przez kamerę rejestrowane i nawet obniżenie kontrastu w postprodukcji nie pozwoli na jego odzyskanie.
KONTRAST KOLORYSTYCZNY
Kontrast kolorystyczny jest kontrastem dużo bardziej wysublimowanym niż tonalny, nie zawsze nawet łatwo i świadomie zauważanym, ale równie mocno oddziałującym na percepcję obrazu. Oto w jaki sposób można go uzyskać:
- Kolory komplementarne; są one przykładem zastosowania tzw. schematów kolorystycznych, które możemy zaobserwować począwszy od najsłynniejszych dzieł malarskich, aż po współczesną kinematografię. Kolory komplementarne to te kolory, które na kole barw znajdują się naprzeciw siebie i ich zestawienie powoduje w naszej podświadomości odczucie przyjemnego wizualnie kontrastu. Mówimy zatem o parach pomarańczowy i niebieski, czerwony i zielony, żółty i fioletowy, itd. Odwrotnością może być z kolei zastosowanie schematu monochromatycznego, czyli różnych odcieni tylko jednego koloru. Warto podkreślić, że użycie odpowiednich kolorów powinno być zaplanowane już na etapie preprodukcji poprzez właściwy dobór ubiorów, scenografii, itd. Oczywiście można je jeszcze mniej lub bardziej modyfikować w procesie postprodukcyjnym, ale najczęściej będzie to bardziej pracochłonne, a tym samym droższe i nie zawsze przyniesie zamierzone efekty.
- Split toning; kontrast kolorystyczny można uzyskać nie tylko poprzez bezpośrednie zestawienie dwóch lub więcej barw występujących w kadrze, ale również poprzez modyfikację odcieni barw w zależności od ich jasności. Takim procesem jest właśnie tzw. split toning, którego najbardziej klasycznym przykładem jest tzw. teal and orange. Obraz modyfikowany jest w taki sposób, że partie ciemne mają lekką dominantę niebieskiego (kolor zimny), natomiast partie jasne dominantę pomarańczowego (kolor ciepły). Oczywiście zamiast niebieskiego można zastosować inny kolor zimny, oraz za pomarańczowy inny ciepły. Ważne jest jednak, poza uzasadnionymi kreatywnymi wyborami, aby kolory skóry pozostały neutralne. I tu znów poniekąd wraca kwestia właściwej ekspozycji, ponieważ dla skóry z reguły przyjmuje ona wartość zbliżoną do tzw. średniej szarości, co podczas korekcji barwnej można wyznaczyć na wykresie krzywych, a następnie wprowadzać split toning poniżej i powyżej tej wartości.
Poniżej: Joker, źródło: Shotdeck
- Dominanta kolorystyczna; w odróżnieniu od split toningu, niezależnie od poziomu jasności danych partii można zastosować konkretną dominantę kolorystyczną oddziałującą na cały obraz. Uzyskany w ten sposób kontrast pomiędzy poszczególnymi scenami i sekwencjami jest zabiegiem mogącym podkreślić np. odmienne stany emocjonalne, czy różne okresy czasu i miejsca akcji (np. ciepłe kolory jako pozytywne wspomnienia z dzieciństwa, lub zielone jak stan choroby, lęku).
KONTRAST NASYCENIA
Na widza można wpływać również poprzez zróżnicowane nasycenie barw, inaczej saturację. Intensywne kolory kontrastujące z desaturowanymi lub monochromatycznymi elementami mogą wskazywać, które obszary obrazu są najważniejsze.
Poniżej: Lista Schindlera, źródło: Shotdeck
KONTRAST KSZTAŁTÓW
Kolejny rodzaj kontrastu, który można wykorzystać kreatywnie to kontrast kształtów:
- Ostre vs. miękkie kształty; ostre, geometryczne formy mogą symbolizować niebezpieczeństwo lub precyzję, podczas gdy miękkie, organiczne kształty sugerują harmonię lub delikatność.
- Symetria vs. asymetria; symetryczne ujęcia podkreślają harmonię i porządek, podczas gdy asymetria sugeruje chaos lub dynamikę.
KONTRAST TEKSTUR
Znaczenie ma również różnorodność w fakturach i detalach wizualnych:
- Gładkie vs. szorstkie powierzchnie; tekstury mogą sugerować różnice między naturalnym a sztucznym środowiskiem.
- Detale vs. minimalizm; pełne szczegółów kadry kontrastujące z pustymi przestrzeniami mogą przyciągać uwagę widza do określonych elementów.
KONTRAST WIELKOŚCI
Następnym elementem kreującym kontrast są rozmiary obiektów w kadrze:
- Duże vs. małe elementy; taki kontrast może podkreślać hierarchię, znaczenie lub poczucie skali.
- Postać vs. przestrzeń; mała postać w ogromnym krajobrazie może symbolizować samotność lub bezsilność.
Poniżej: Diuna, źródło: Shotdeck
KONTRAST RUCHU
Różnica między elementami statycznymi a ruchomymi też może mieć swoje znaczenie:
- Dynamiczne vs. statyczne kadry; ruch w kadrze przyciąga uwagę widza, szczególnie gdy kontrastuje z nieruchomymi elementami.
- Szybkość ruchu; zestawienie szybkich i powolnych ruchów może wzmocnić dramatyczny efekt. Co ciekawe nie zawsze musi się to wiązać z różnicą fizycznej prędkości ruchu, ale np. z zastosowaną ogniskową obiektywów – ten sam ruch widziany na dłuższej ogniskowej da dużo większe jego poczucie niż na krótszej ogniskowej.
KONTRAST PRZESTRZENNY
Kolejnym narzędziem w budowaniu kontrastu jest przestrzeń:
- Bliskość vs. dal; elementy umieszczone na różnych planach tworzą poczucie głębi.
- Otwarta vs. zamknięta przestrzeń; otwarte krajobrazy kontrastują z klaustrofobicznymi wnętrzami, wpływając na odczucia widza.
KONTRAST RYTMU
I wreszcie nawet sam montaż może wprowadzać kontrast mający wpływ na sposób odbioru poszczególnych scen i sekwencji:
- Szybki montaż vs. długie ujęcia; szybkie cięcia budują napięcie i ekscytację, podczas gdy długie, powolne ujęcia wprowadzają spokój lub skupienie.
- Zróżnicowana kompozycja; zmiana między dynamicznymi, „zatłoczonymi” kadrami a prostymi i minimalistycznymi scenami tworzy wizualną równowagę.
PODSUMOWANIE
Jak widać jest naprawdę sporo różnego rodzaju możliwości budowania kontrastu, z którego mogą korzystać twórcy. Całą sztuką jest natomiast właściwy dobór narzędzi kreujących sferę wizualną w preprodukcji, ich właściwa implementacja na planie, oraz wreszcie nadanie ostatecznego kształtu w postprodukcji. Warto podkreślić, że choć niektórych kontrastów, jak np. wielkości czy ruchu ciężko już zmienić w momencie, kiedy materiał jest nagrany, tak kontrast tonalny, kolorystyczny i nasycenia można z sukcesem kształtować dzięki możliwościom korekcji barwnej, które oferuje DaVinci Resolve.
Cała prawda o tabelach LUT w filmie
Kolejnym po Rec 709 terminem, który w świecie filmu jest odmieniany przez wszystkie przypadki jest tabela LUT. Kto z nich nigdy nie korzystał niech pierwszy rzuci… No właśnie! Tabel LUT używają zarówno początkujący twórcy, jak i wielkie studia postprodukcyjne. Czym zatem one są i dlaczego owiewa je nieco zła sława? O tym w niniejszym wpisie.
CZYM JEST TABELA LUT?
Tabela LUT, inaczej Look-Up Table to nic innego jak tabela przeliczeniowa, która zmienia wartości kolorów (RGB) w danym obrazie. Innymi słowy, powoduje ona korektę kontrastu, kolorów, lub obu naraz, co pozwala na szybkie wprowadzenie tych zmian podczas postprodukcji. Pliki z tabelami LUT zdecydowanie najczęściej występują w formacie .cube, ale są wyjątki, jak np. format .alf4c dla kamer Arri Alexa 35, czy .vlt dla kamer Panasonic. Można je otworzyć za pomocą zwykłego notatnika i wówczas okaże się, że wspomniana „tabela” wygląda mniej więcej tak (to oczywiście tylko fragment):
0.041033 0.041033 0.041033
0.062173 0.038275 0.040764
0.081106 0.034035 0.040525
0.099236 0.027164 0.040322
0.116776 0.011288 0.040156
0.132918 0.000000 0.040014
W tabeli widzimy zatem rzędy cyferek, które oznaczają wartość wyjściową kanałów RGB, a każdy rząd oznacza jedną próbkę. Taki, a nie inny wygląd tej tabeli wynika z kilku faktów:
- Jest to tabela 3d LUT, co w przeciwieństwie do starszych 1d LUT, pozwala na dokonywanie zmian wszystkich wartości RGB jednocześnie, uwzględniając ich wzajemną zależność.
- Tabele LUT opierają się na idei próbkowania, co oznacza, że zamiast przechowywać wartości wyjściowe dla każdej możliwej wartości wejściowej, pobierają i modyfikują próbki w regularnych odstępach, wykorzystując wzór matematyczny do szacowania wartości pomiędzy nimi (interpolacji). Wartości wejściowe są zatem „predefiniowane”, a w pliku są tylko wartości wyjściowe.
- Ilość wartości wejściowych / wyjściowych zależy od rodzaju pliku; rozróżniamy tabele LUT 17x17x17, 33x33x33 oraz 65x65x65, co oznacza, że na każdej osi jest po odpowiednio 17, 33 lub 65 regularnie oddalonych od siebie próbek.
ZNACZENIE GAMUTU I GAMMY
Idea tabel LUT jest dosyć prosta, jednak aby były one dobrze zaimplementowane, należy być świadomym pewnej podstawowej zasady: tabela LUT jest przygotowana tylko dla pewnego określonego gamutu i gammy dla danych wejściowych i wyjściowych. Taka informacja powinna być zawarta w tytule i/lub nagłówku samego kodu, ponieważ jest kluczowa dla właściwego działania pliku! Oto przykład: „# Creative transform designed for Davinci Wide Gamut Intermediate input and output.” Zatem, zastosowanie tej tabeli LUT np. w przestrzeni Rec 709 da inne, lub zupełnie inne efekty od zamierzonych, co często jest powodem nieporozumień i owej złej sławy.
RODZAJE TABEL LUT
Jak wcześniej wspomniano, tabele LUT można podzielić ze względu na kompleksowość oddziaływania (1d, 3d), czy gęstość siatki próbek (x17, x33, x65), jednak teraz przyjrzyjmy się ich praktycznemu zastosowaniu. Rozróżniamy tu trzy rodzaje:
- Tabele LUT techniczne: są stosowane do konwersji pomiędzy różnymi gamutami / gammami, najczęściej dla normalizacji plików w tzw. logu do Rec 709. Takie tabele LUT są często dostępne bez opłat u producentów kamer (np. Sony). Po ich zastosowaniu obraz z wyblakłego i „płaskiego” staje się dużo bardziej kontrastowy i nasycony.
- Tabele LUT kreatywne: ten rodzaj z kolei służy do nadawania określonego nastroju lub stylu wizualnego nie wpływając na zmianę gamutu / gammy. Kreatywne tabele LUT mogą imitować wygląd klasycznych taśm filmowych, takich jak Kodak czy Fuji, lub nadać obrazowi specyficzne tonacje kolorystyczne, które wpisują się w estetykę danego projektu.
- Tabele LUT hybrydowe: jak sugeruje nazwa są to tabele łączące cechy obu powyższych.
Pewnym specyficznym podtypem tabel LUT hybrydowych, są tzw. Show LUTs. Są to tabele LUT stworzone przez kolorystów specjalnie dla kamer i stosowane na planie filmowym. Show LUTs pomagają reżyserowi i operatorowi zobaczyć na monitorze podglądowym wstępnie kolorowany obraz, który bardziej odpowiada finalnemu efektowi. Choć są one używane głównie w celu kontroli wyglądu na planie, mogą być również punktem wyjścia do dalszej postprodukcji.
GDZIE STOSUJE SIĘ TABELE LUT?
Tabele LUT stosuje się właściwie wszędzie, gdzie mówimy o cyfrowej reprodukcji obrazu. Mowa to oczywiście o programach postprodukcyjnych, kamerach, czy monitorach. Właśnie monitory to chyba przykład najrzadszego zastosowania, ponieważ tylko te z najwyższej półki są w stanie przyjąć i stosować tabele LUT. Są one profesjonalnie kalibrowane np. do przestrzeni Rec 709 i gammy 2.4, a w połączeniu ze specjalnymi urządzeniami czy kartami, jak np. Blackmagic Design Decklink tworzą zestaw referencyjny do dokładnej pracy z obrazem.
ZALETY (I WADY?) TABEL LUT
Z pewnością do zalet tabel LUT można zaliczyć:
- szybkość pracy,
- powtarzalność efektów,
- łatwość użycia.
I te trzy cechy wystarczają, że tabele LUT są tak niezwykle popularne i powszechnie stosowane. Nie mniej jednak należy pamiętać, że:
- właściwie nie są one w ogóle elastyczne, poza możliwością zmniejszenia ich oddziaływania nic innego nie można skorygować,
- są zaprojektowane pod konkretne gamuty / gammy i zastosowane niezgodnie z przeznaczeniem mogą powodować zdecydowanie niepożądane efekty,
- mogą być źle zaprojektowane, lub nanosić zbyt agresywne zmiany, zwłaszcza po zastosowaniu na materiał 8-bitowy, co może spowodować powstanie artefaktów i/lub bandingu.
PODSUMOWANIE
Tabele LUT pochodzące z wiarygodnych źródeł i używane świadomie to potężne narzędzie w arsenale filmowca, montażysty czy kolorysty. Pozwalają na szybkie i efektywne dostosowanie kolorystyki materiału wideo, nadając mu określony nastrój lub przywracając naturalne kolory po nagrywaniu w logarytmicznych profilach kolorystycznych. Takie tabele LUT nie tylko są używane przez profesjonalistów, ale również przez nich tworzone. Z drugiej strony mamy niezliczone ilości ofert sprzedaży wątpliwego pochodzenia tabel LUT, które w magiczny sposób i kilkoma kliknięciami mają sprawić, że materiał niemal prosto z kamery stanie się „cinematic”, co w połączeniu z niewłaściwą implementacją w danym projekcie może skutkować naprawdę tragicznymi efektami. Tabele LUT są niezastąpione w użyciu zarówno w kamerach, jak i monitorach. Co zatem z postprodukcją? No cóż, nawet najlepsze tabele LUT, ze względu na swoją naturę, mają oczywiste ograniczenia w niemal jakimkolwiek dopasowaniu do danego obrazu. Z tego względu, choć w odpowiednich przypadkach i przy świadomym zastosowaniu będą świetnym rozwiązaniem, niejednokrotnie potrzebne będzie jednak zbudowanie indywidualnego looku opartego na narzędziach, które pozwalają na dowolną modyfikację.
Poradnik DaVinci Resolve #5
Czy wiesz jak poradzić sobie w korekcją barwną klipów zawierających efekty Fusion? Albo jak skutecznie wykorzystać możliwości Referenced Compositions? Odpowiedź na te pytania, jak i inne porady znajdziesz w 5-tej odsłonie serii DaVinci Resolve „Quick Tip”!
KOREKCJA BARWNA KLIPÓW Z EFEKTAMI FUSION
Z racji tego, że w DaVinci Resolve można zrealizować pełny projekt, w tym dodać różnego rodzaju efekty w Fusion, nierzadko do finalnej korekcji barwnej trafia klip, który te dodatkowe warstwy graficzne zawiera scalone z obrazem. I to może stanowić duży problem dla kolorysty, ponieważ podczas gradingu niektóre elementy, takie jak np. logotypy, powinny być odizolowane i pozostawione w niezmienionej oryginalnej formie. Jak to rozwiązać?
Jest na to łatwy sposób; w Fusion standardowo występuje Node o nazwie MediaOut1, który „wypuszcza” sygnał wideo dalej do zakładki Color. Można natomiast dodać kolejny MediaOut, tj. MediaOut2 itd. (w zakładce Inspector MediaOut1 ma index „główny” 0, a MediaOut2 – index 1). MediaOut2 łączymy z Node’m, w którym sygnał zawiera te elementy, które chcemy odizolować (ten Node zatem ma przynajmniej połączenia sygnału na wyjściu).
Z kolei w zakładce Color po kliknięciu prawym przyciskiem myszy pojawia się m. in. opcja Add Source (to drugie źródło to sygnał MediaOut z indeksem 2), a następnie po dodaniu Corrector Node łączymy to źródło z zielonym wejściem sygnału wideo oraz jeszcze raz z niebieskim wejściem sygnału Alpha. W ten sposób można korygować osobne warstwy obrazu i połączyć je na końcu poprzez Layer Mixer.
EDYCJA KLIPÓW WEWNĄTRZ COMPOUND CLIP
Kiedy na Timeline znajduje się kilka różnych warstw, na które chcemy jednolicie wpłynąć poprzez różnego rodzaju efekty czy korekcję kolorystyczną, opcją która znakomicie się sprawdza jest Compound Clip. Co jednak zrobić, kiedy po jej utworzeniu nie można dodać Transition, ponieważ w klipie Compound brakuje zakładek (Handles), albo dojdziemy do wniosku, że z jakiegoś powodu chcielibyśmy jednak poszczególne warstwy Compound Clip skorygować kolorystycznie w inny sposób?
Otóż nie trzeba wówczas korzystać z Decompose in Place (odwrócenie New Compound Clip), bo inną z opcji w menu po kliknięciu prawym przyciskiem myszy jest Open in Timeline. Wówczas Compound Clip pojawia się na niejako „osobnym” Timeline, ale z rozdzielonymi poszczególnymi warstwami, które np. można wydłużyć, co następnie pozwoli na wydłużenie całego Compound Clip i w konsekwencji na zastosowanie Transition w zakładce Edit, lub skorygować osobno w zakładce Color. Następnie po kliknięciu nazwy Timeline w lewym dolnym rogu powrócimy do „pierwotnego” Timeline, a Compound Clip będzie zawierał wprowadzone zmiany.
POLSKIE ZNAKI W DAVINCI RESOLVE (WINDOWS)
Kiedyś używanie polskich znaków w DaVinci Resolve (Windows) było problematyczne, żeby nie powiedzieć mocno wkurzające i wiązało się z różnymi „sposobami”, takimi jak np. kopiowanie i wklejanie z notatnika. Na szczęście od wersji 18 już nie ma takiej potrzeby! Trzeba jednak pamiętać, że aby literki ó oraz ź działały tak jak pozostałe, tj. ze skrótem Alt+, należy najpierw usunąć lub zmienić skróty klawiaturowe, które w DaVinci Resolve są predefiniowane, czyli Alt+o, Ctrl+Alt+o, Alt+x oraz Ctrl+Alt+x. Skróty są dostępne w menu u góry ekranu: DaVinci Resolve -> Keybord Shortcuts.
FUSION / REFERENCED COMPOSITIONS JAKO UNIWERSALNE SZABLONY
W miarę oczywistym rozwiązaniem zapewniającym łatwe i szybkie użycie powtarzalnych elementów w różnych projektach DaVinci Resolve są Power Bins, w których między innymi można umieścić Fusion Compositions. Natomiast, jeśli owe kompozycje zawierają MediaIn, a te media z kolei są różne w zależności od projektu, to oczywiście należy je ręcznie zmienić wewnątrz kompozycji, albo… I tu pojawia się możliwość, którą warto znać! Otóż w oknie Inspector danego node’a MediaIn jest opcja Media Source, a jedną z możliwości wyboru jest Background. Wybór Background sprawia, że kompozycja staje się potencjalnie dużo bardziej uniwersalna, ponieważ wówczas jako MediaIn zawsze pojawi się klip, który na Timeline znajduje się bezpośrednio pod tym Fusion Composition.
Co jednak w sytuacji, kiedy taka uniwersalna kompozycja miałaby wykorzystać kilka źródeł mediów jednocześnie? Wówczas z pomocą przychodzi Referenced Composition, całkiem świeża opcja, która pojawiła się w najnowszym DaVinci Resolve 19. Aby ją utworzyć należy zaznaczyć wszystkie klipy, które chcemy wykorzystać w tej kompozycji (które jednocześnie znajdują się na Timeline bezpośrednio nad sobą), a następnie kliknąć prawym przyciskiem myszy i wybrać opcję Create Referenced Composition. Taka kompozycja pojawi się wówczas w Media Pool. Po jej przygotowaniu można ją następnie przekopiować do Power Bins, a w innym projekcie wykorzystać zaznaczając na osi czasu klip z najwyżej położonej ścieżki oraz ten Referenced Composition w Power Bins, a następnie po kliknięciu prawym przyciskiem myszy wybrać opcję Link to Referenced Composition.
W obu przypadkach mówimy więc o „szablonach”, które w odpowiednich sytuacjach mogą stać się bardzo uniwersalne i zdecydowanie zaoszczędzić masę czasu przy montażu.
Co oznacza Rec 709?
Każdy, kto rozpoczyna pracę w branży produkcji wideo bardzo szybko natknie się na określenie Rec 709. Czym zatem jest i co oznacza? Otóż pojęcie to można rozpatrywać zarówno w ujęciu szerszym, jak i nieco węższym. To pierwsze oznacza ustanowiony przez ITU (International Telecommunication Union) międzynarodowy standard (Recommendation ITU-R BT.709) określający parametry sygnałów wideo dla telewizji wysokiej rozdzielczości. Standard ten zawiera opis przestrzeni kolorystycznej, jak i innych wymagań technicznych z tym związanych. Ostatnia wersja dokumentu pochodzi z roku 2015 (tu link). Natomiast ujęcie węższe, z którym zapewne większość osób utożsamia Rec 709, to opis samej przestrzeni kolorystycznej pod tą samą nazwą.
CZYM JEST PRZESTRZEŃ KOLORYSTYCZNA?
Aby w pełni zrozumieć Rec 709, należy najpierw zdefiniować, czym w ogóle jest przestrzeń kolorystyczna. Otóż jest to model matematyczny opisujący sposób, w jaki kolory są reprezentowane i organizowane w systemie cyfrowym. Innymi słowy, przestrzeń kolorystyczna to zestaw reguł określających, jakie wartości liczbowo odpowiadają poszczególnym kolorom, dzięki czemu mogą być one prawidłowo odwzorowane na ekranach urządzeń. Istnieje wiele różnych przestrzeni kolorystycznych, poza Rec 709 to choćby sRGB, Adobe RGB, DCI-P3 czy Rec 2020, a każda z nich ma swoje specyficzne zastosowania.
MODEL KOLORÓW RGB
Wspólnym elementem wielu przestrzeni kolorystycznych jest model RGB (Red, Green, Blue). Model ten jest szeroko stosowany w systemach cyfrowych, takich jak kamery, telewizory, monitory i projektory. Opiera się na idei, że wszystkie kolory mogą być stworzone poprzez odpowiednie połączenie trzech podstawowych barw: czerwonej (R), zielonej (G) i niebieskiej (B). Każdy kolor w modelu RGB można zatem wyrazić za pomocą trzech wartości liczbowych, które reprezentują intensywność składowych czerwieni, zieleni i niebieskiego. Zakres tych wartości wynosi od 0 do 255 dla obrazu 8-bitowego, oraz 1023 dla 10-bitowego, co daje możliwość uzyskania milionów różnych kolorów.
Model RGB jest modelem addytywnym, co oznacza, że dodawanie intensywności podstawowych barw prowadzi do jaśniejszego koloru. Na przykład, jeśli połączymy maksymalne wartości czerwonego, zielonego i niebieskiego, uzyskamy biały kolor. Z drugiej strony, brak światła (wszystkie wartości RGB równe 0) skutkuje kolorem czarnym. Model subtraktywny, o którym mowa w przypadku taśmy filmowej (czy druków CMYK), zachowuje się dokładnie odwrotnie.
WARTOŚCI RGB I PUNKT BIELI
Aby zapewnić spójne odwzorowanie kolorów na różnych urządzeniach wyświetlających obraz wartości składowych RGB są precyzyjnie zdefiniowane na diagramie chromatyczności CIE 1931. Jest to dwuwymiarowy wykres przedstawiający barwę kolorów, które mogą być postrzegane przez ludzkie oko:
• Czerwony: x = 0,640, y = 0,330
• Zielony: x = 0,300, y = 0,600
• Niebieski: x = 0,150, y = 0,060
Inną bardzo ważną wartością jest tzw. punkt bieli. W Rec 709 został on zdefiniowany jako D65, co odpowiada temperaturze barwowej wynoszącej około 6500 K. Jest to standardowy punkt bieli stosowany w większości systemów wyświetlania, który zapewnia neutralne i naturalnie wyglądające barwy jak przy świetle dziennym. Na diagramie chromatyczności CIE 1931 wartości dla D65 wynoszą:
• x = 0.3127
• y = 0.3290
PRZESTRZEŃ KOLORYSTYCZNA A GAMUT
Przy omawianiu tematu kolorów w cyfrowym świecie, często pojawiają się dwa kluczowe pojęcia: przestrzeń kolorystyczna i gamut. Choć terminy te są używane zamiennie, mają różne znaczenie i odnoszą się do odmiennych aspektów zarządzania kolorem. Przestrzeń kolorystyczna to pełny system opisujący, jak kolory są zorganizowane i przedstawiane w określonym środowisku cyfrowym. Jest to model matematyczny, który określa, jakie wartości są przypisane do poszczególnych kolorów, a także jak są one wyświetlane na ekranie. Gamut, z drugiej strony, odnosi się do rzeczywistego zakresu kolorów, które może reprodukować konkretne dane urządzenie, takie jak monitor, aparat czy drukarka w kontekście danej przestrzeni kolorystycznej.
RÓŻNICA MIĘDZY REC 709 A SRGB
Rec 709 i sRGB są często porównywane, ponieważ mają podobne cechy, jednak istnieje kilka kluczowych różnic, które wynikają z ich odmiennych zastosowań. Obie przestrzenie kolorystyczne opierają się na modelu RGB i mają bardzo zbliżony gamut kolorów, jednak różnią się zastosowaniem i parametrami. Rec 709 został opracowany z myślą o telewizji oraz produkcjach wideo, podczas gdy sRGB jest przestrzenią kolorystyczną stworzoną z myślą o grafice komputerowej, fotografii cyfrowej i wyświetlaniu obrazów na stronach internetowych. Rec 709 jest optymalizowany pod kątem transmisji sygnałów wideo, podczas gdy sRGB lepiej sprawdza się w statycznych obrazach komputerowych. Kluczową różnicą między tymi przestrzeniami kolorystycznymi jest wartość gamma. Rec 709 używa najczęściej gammy 2.4, co jest standardem w produkcjach wideo, podczas gdy sRGB ma gammę na poziomie 2.2, co lepiej sprawdza się w przypadku wyświetlania obrazów na monitorach komputerowych.
TYPOWA GAMMA DLA REC 709
Jednym z kluczowych elementów każdej przestrzeni kolorystycznej jest gamma – krzywa, która opisuje, jak wartości jasności są przekształcane na sygnały wyświetlane na ekranie. W przypadku Rec 709 gamma jest opisana jako funkcja, aczkolwiek przyjmuje się, że wynosi ona 2.4. Jest to standard stosowany głównie w profesjonalnych produkcjach filmowych i telewizyjnych, gdzie obraz jest wyświetlany w warunkach kontrolowanego oświetlenia, na przykład w ciemnych pomieszczeniach kinowych. W przypadku jasnych pomieszczeń gamma może wynosić 2.2. Innym przykładem krzywych gamma są również krzywe logarytmiczne – tzw. logi, o których więcej w innym wpisie o S-Logu.
REC 2020
Przestrzeń kolorystyczna Rec 2020 to nowszy i bardziej zaawansowany standard, który zastępuje Rec 709 w kontekście telewizji Ultra HD (4K i 8K) oraz technologii HDR (High Dynamic Range). Rec 2020 oferuje znacznie szerszy gamut kolorów i głębię do 12 bitów, co oznacza, że może odwzorować większą liczbę odcieni, zwłaszcza w kontekście bardzo nasyconych kolorów. Standard ten oferuje również zakres jasności aż do 10000 nitów. Rec 2020 to z pewnością przyszłość, natomiast jego ograniczeniem póki co są wyższe koszty produkcji, postprodukcji, transmisji czy nawet samych odbiorników.
PODSUMOWANIE
Przestrzeń kolorystyczna Rec 709, choć jej zakres kolorów jest bardziej ograniczony w porównaniu z nowoczesnymi standardami, takimi jak Rec 2020, nadal odgrywa kluczową rolę w branży filmowej i telewizyjnej. Z tego też powodu znajomość tych podstawowych pojęć jest kluczowa zarówno przy produkcji, jak i postprodukcji wszelkich form wideo.
19 nowości w DaVinci Resolve 19
Imponująca, ponad dwugodzinna prezentacja Granta Petty, CEO Blackmagic Design, podczas tegorocznych targów NAB przyniosła wiele nowości, od urządzeń do produkcji na żywo, kamer, aż po nowy panel do korekcji barwnej i kolejną wersję DaVinci Resolve 19! Kilka dni później emocje już nieco opadły, ale czas pozwolił na bliższe zapoznanie się ze zmianami oraz ich wstępne przetestowanie. W efekcie powstała ta subiektywna lista 19 najciekawszych nowości w DaVinci Resolve 19 wraz z ich krótkim opisem!
FIXED PLAYHEAD NA TIMELINE
Widok ustawionego centralnie i na sztywno Playhead’a jest znany z innych programów do edycji wideo, w DaVinci Resolve był póki co dostępny tylko w zakładce Cut, ale teraz pojawia się również w Edit. Opcję można uruchomić w menu Timeline View Options po lewej stronie paska narzędzi.
PRECYZYJNY TRIM EDITOR W OKNIE PODGLĄDU
Kolejna opcja, która wcześniej była dostępna tylko w Cut, a teraz przechodzi również do Edit. Pozwala ona na precyzyjne przesuwanie klatka po klatce wraz z podglądem pomiędzy dwoma klipami, które się ze sobą łączą. Aby ją uruchomić wystarczy podwójne kliknięcie pomiędzy klipami, lub wybór Trim Editor z menu Trim. Warto pamiętać o skrótach “,” (przecinek) oraz “.” (kropka) do przesuwania o 1 klatkę w lewo i prawo.
EDYCJA PRZY POMOCY TRANSKRYPCJI
W tym przypadku mówimy o kilku nowościach, takich jak m. in. wykrywanie rozmówców w transkrypcji, przypisywanie im nazw, przycinanie klipów poprzez usuwanie słów i przerw pomiędzy wypowiedziami, wyszukiwanie i zamiana słów lub części słów na inne, czy kolumna z kodem czasu w oknie transkrypcji. Wszystkie te nowe funkcje razem z już istniejącymi wydają się być naprawdę ciekawą alternatywą klasycznej edycji, w wielu sytuacjach zwiększającą efektywność pracy, natomiast niestety z perspektywy polskiego edytora dużym minusem jest ciągle brak obsługi naszego rodzimego języka… Szkoda.
ZMIANA USTAWIEŃ KANAŁÓW AUDIO W INSPECTOR
Poprzednio, aby zmienić opcję kanałów danego klipu dźwiękowego, należało dotrzeć do menu Clip Attributes. Teraz jest to możliwe bezpośrednio w Inspector, w zakładce File. Co więcej zmian można również dokonywać w wielu klipach na raz. Dodatkowo jest tam wizualizacja ścieżki i możliwość odsłuchu, również z podziałem na kanały. Natomiast, póki co opcja ta działa tylko dla klipów znajdujących się jeszcze w Media Pool, a nie już na Timeline. Najpewniej jednak pierwszy update rozwiąże ten problem, ponieważ Blackmagic Design twierdzi, że powinno to działać w obu przypadkach.
KRZYWE BEZIERA DLA KLATEK KLUCZOWYCH W OPEN FX
Animacja efektów Open FX w Edit za pomocą klatek kluczowych od teraz jest możliwa również z pomocą krzywych Beziera. Wiadomo, “wygładzone” efekty z reguły wyglądają lepiej!
COLORSLICE
W palecie narzędzi dostępnych w zakładce Color, pomiędzy Curves a Color Warper pojawiło się Colorslice. Niektórzy mogą znać już podobne narzędzia dostępne wcześniej za pomocą pluginów DCTL, ale teraz jest ono natywne. Zasada działania Colorslice polega na wykorzystaniu tzw. sześciu wektorów kolorów, a właściwie siedmiu, ponieważ poza czerwonym, zielonym, niebieskim, żółtym, cyan i magentą jest jeszcze kolor skóry. W ramach każdego wektora (koloru) możemy zmieniać jego kąt, ale przede wszystkim saturację (Saturation) i jasność (Density). Oczywiście są też suwaki globalne Density, Hue i Saturation. Co najważniejsze ta saturacja jest tutaj emulacją tzw. saturacji subtraktywnej (Subtractive Saturation), różniącej się od tradycyjnej saturacji addytywnej (Additive Saturation), używanej standardowo w paletach Primaries i HDR. Dodawanie saturacji subtraktywnej nie zwiększa jasności kolorów, pozwalając na uzyskanie bardziej organicznych i filmowych efektów.
GRUPOWANIE NODE'ÓW
W Project Settings można obecnie zmienić ustawienie tzw. Node Stacks (od 1 do 4) , a nawet nadać im nazwę. Opcja ta pozwala na osobne wyświetlanie konkretnych „części” nodów w zakładce Color na poziomie Clip (np. osobno Primaries, Secondaries, etc.), co razem z funkcją grup pozwala na przejrzystą pracę zwłaszcza na bardzo rozbudowanych tzw. Node Trees. Funkcjonalność Node Stacks można również kreatywnie wykorzystać do kopiowania i wklejania części korekcji pomiędzy klipami.
FILM LOOK CREATOR
Ten nowy efekt FX już w trakcie prezentacji wersji 19 był porównywany do innego, ale zewnętrznego pluginu o nazwie Dehancer. W odróżnieniu od niego Film Look Creator nie zawiera jednak gotowych presetów z emulacją taśm filmowych. Natomiast jego wbudowane opcje sprawiają, że praktycznie w jednym miejscu można zbudować własny, zawierający wszystkie elementy powszechnie postrzegane jako tzw. look filmowy. Można zatem zmieniać transformację przestrzeni kolorystycznej (Color Space Transform), wpływać na obraz poprzez liczne suwaki, m. in. fotometryczną ekspozycję (Exposure), subtraktywną saturację (Saturation), czy nawet wprowadzać efekt tzw. Bleach Bypass. Ponadto dostępne są choćby takie opcje jak winieta (Vignette), halacja (Hallation), szum (Grain), czy różne formaty (Filmgate). Dodatkowo efekt zawiera opcję sprawdzającą możliwość zastosowania danych ustawień w kontekście możliwości eksportu do tabeli 3D LUT (3D LUT Compatible).
NORMALIZACJA KANAŁÓW W MIKSERZE RGB
Mikser RGB to niedoceniane narzędzie, które świetnie sprawdza się np. przy trudnych ujęciach z dominantą światła w danym kolorze. Używając go można skorzystać m. in. z opcji Preserve Luminance, dzięki której utrzymywany jest poziom jasności dla wszystkich kanałów. Natomiast chcąc dokonywać zmian w danym kanale nie wpływając na pozostałe i jednocześnie utrzymywać poziom luminancji, uprzednio należało odznaczyć Preserve Luminance i ręcznie kompensować zmiany RGB wewnątrz tego kanału. Od teraz to się zmienia dzięki możliwości automatycznej normalizacji dla każdego kanału z osobna.
PORZĄDKOWANIE STRUKTURY NODE'ÓW DLA WIELU KLIPÓW
Czasami struktura node’ów w Color, np. po skopiowaniu całej korekcji z innego klipu, staje się nieuporządkowana i mało przejrzysta. Łatwo temu zaradzić dzięki opcji Cleanup Node Graph, natomiast jeśli dotyczy to wielu klipów, operację trzeba powtórzyć dla każdego z osobna. W DaVinci Resolve 19 możliwe jest już wykonanie “porządkowania” dla wielu klipów na raz. Wystarczy zaznaczyć odpowiednie klipy, a następnie na klikając prawym przyciskiem na polu struktury node’ów jednego z nich i wybrać Cleanup Selected Node Graphs.
ULEPSZENIA FACE REFINEMENT
To narzędzie umożliwia teraz detekcję więcej niż jednej osoby (twarzy), ale przede wszystkim pozwala na ręczną korekcję trakowania, interpolację klatek kluczowych i dodaje więcej opcji dotyczących retuszu twarzy.
OBSŁUGA ZARZĄDZANIA KOLOREM W OKNIE PODGLĄDU FUSION
W przypadku używania zarządzania kolorem na poziomie ustawień Timeline, zwłaszcza w przypadku DaVinci WG/Intermediate jako Timeline Color Space, pomimo różnego rodzaju “ręcznych” rozwiązań nigdy nie było 100% pewności co do zgodności podglądu wewnątrz i na zewnątrz Fusion. Teraz ma się to zmienić! Uff…
NARZĘDZIE MULTIPOLY
Nowe narzędzie MultiPoly w Fusion umożliwia tworzenie wielu masek wraz z ich odrębną kontrolą w ramach jednego Node’a, co znacznie ułatwi pracę np. przy rotoskopii. Nie trzeba już będzie tworzyć odrębnych node’ów!
DO TRZECH RAZY SZYBSZE MASKOWANIE MAGIC MASK W FUSION
Blackmagic Design deklaruje, że użycie Magic Mask w Fusion w DaVinci Resolve 19 zapewnia do trzech razy lepszą wydajność tego narzędzia. No cóż, chyba trzeba to przyjąć jako dobrą wróżbę, zwłaszcza, że Magic Mask potrafi być zasobożerne, ale jak mało inne narzędzie oszczędza masę czasu przy zadaniach rotoskopii.
NOWY TRAKER PUNKTOWY INTELLITRACK
Nową domyślną metodą trakowania w Fusion Tracker jest teraz IntelliTrack. Jest to nowa, oparta na DaVinci Neural Engine metoda trackowania, która wg. Blackmagic Design jest dużo bardziej dokładna niż „standardowy” traker punktowy. No cóż, trzeba go dłużej potestować, żeby w pełni potwierdzić, ale jest to obiecujące!
AUTOMATYCZNA KOREKTA GŁOŚNOŚCI (DUCKING)
Automatyczna korekta poziomu głośności ścieżki dźwiękowej względem dialogowej to jedna z tych możliwości, na które chyba wszyscy czekali. Owszem, można było już wcześniej osiągnąć ten efekt poprzez pewne funkcje w Fairlight, ale z pewnością nie było to bardzo proste i intuicyjne. W DaVinci Resolve 19 to się zmieniło. Ducker jest dostępny zarówno w Fairlight, jak i Edit. Ścieżka dialogowa stanowi źródło (Duck Source). Jeśli jest ich więcej niż jedna, można je połączyć w tzw. szynę (Bus) i to ona wówczas stanowi owe źródło. Natomiast ścieżka, na którą chcemy wpływać może być tylko jedna (może się to zmieni w kolejnych update’ach?). Narzędzie pozwala na dostosowanie efektu poprzez kilka pokręteł, m. in. Duck Level, Lookahead, Rise Time, itd. Nareszcie!
DIALOG SEPARATOR I MUSIC REMIXER
Oba te narzędzia pozwalają na inteligentne odizolowanie i zmianę „składowych” ścieżki dźwiękowej; w przypadku Dialog Separator mowa tu oczywiście o mowie, jak i pozostałych odgłosach tła, efektu echa czy samego tzw. ambientu. Tu jedna uwaga; Dialog Separator obsługuje tylko ścieżki mono, więc ścieżkę stereo należałoby rozbić na dwie osobne mono i zastosować efekt dwa razy. Z kolei w przypadku Music Remixer mowa o warstwach wokalu, perkusji, basów, gitar i pozostałych dźwięków.
AUTOMATYCZNY DŹWIĘK PRZESTRZENNY NA PODSTAWIE INTELLITRACK
Wspomnianą wcześniej nową metodę trakowania można również wykorzystać w Fairlight, a śledzone osoby czy przedmioty mogą posłużyć jako dynamicznie poruszające się źródło dźwięku automatycznie tworząc efekt dźwięku przestrzennego.
INNE
Nie wchodząc w szczegóły z pewnością warte zauważenia są również Reference Fusion Composition, odzyskiwanie z backup’u usuniętych Timeline, ale też możliwość wykupienia licencji Studio nawet na jeden miesiąc, czy opcja Replay dla produkcji na żywo. Dodatkowo z pewnością interesującym produktem powiązanym z DaVinci Resolve, zwłaszcza dla osób rozpoczynających przygodę z korekcją barwną, jest nowy panel Micro.
PODSUMOWANIE
To oczywiście nie wszystkie nowości, jest ich zdecydowanie więcej, natomiast część z nich jest zarezerwowana tylko dla wersji Studio (kolejny powód żeby rozważyć zakup)! Pamiętajcie też, że w momencie publikacji tego wpisu DR19 jest w wersji beta, więc mogą pojawić się różnego rodzaju niestabilności w działaniu. Z tego powodu praca z konkretnymi projektami dla klientów już teraz jest ryzykowna. Zapewne za dwa-trzy tygodnie pojawi się pierwszy update, a później kolejne. No i stała rada przy każdej tego typu sytuacji; przed aktualizacją wykonajcie kopię bazy danych, ponieważ po przekonwertowaniu jej do obsługi wersji 19 nie ma już możliwości powrotu do 18.6.
Wszystkie zaprezentowane nowości są kolejnym uzupełnieniem niesamowitej gamy narzędzi już wcześniej dostępnych w DaVinci Resolve, zachęcam zatem do sprawdzenia również innych wpisów z serii „Quick Tips”. No i oczywiście, jeśli ktoś miałby ochotę rozszerzyć swoją wiedzę podczas zajęć indywidualnych, serdecznie zapraszam, więcej informacji tutaj.
Poradnik DaVinci Resolve #4
W zeszłym roku Blackmagic Design nieco zaskakująco zamiast 19 wydał wersję 18.5, która po wyjściu z bety otrzymała następnie aktualizację do 18.6. Zmiany w programie nie polegały tym razem na wprowadzeniu wielu nowych funkcji, ale skupiono się na wydajności, zarówno w kontekście istniejących modułów, jak i znacznie ulepszonej możliwości zespołowej pracy w chmurze. Pora zatem zaprosić na kolejną porcję porad z serii „Quick Tip”!
BANALNE USUWANIE NIEUŻYWANYCH KLIPÓW W MEDIA POOL
To jest jedna z tych nowości, które pojawiły się w wersji 18.6 i naprawdę ułatwia życie! Proces edycji czasami bywa… burzliwy, a w Media Pool pojawia się masa klipów, zdjęć, itp., które ostatecznie nie trafia na Timeline. Aby uporządkować cały projekt przed archiwizacją, bądź przesłaniem np. do korekcji barwnej można było do tej pory skorzystać np. z funkcji Smart Filter, ale teraz jest to o wiele prostsze, wręcz banalne. Otóż w menu Media Pool (trzy kropki) pojawiła się opcja Remove Unused Clips… Algorytm bierze pod uwagę wszystkie Timeline’y, w tym m. in. Compound Clips, Fusion Compositions, itd., a cała operacja w zależności od złożoności projektu może potrwać nawet kilka minut. I gotowe!
SPRYTNE DZIAŁANIE INSTANCE NODE W FUSION
Praca w zakładce Fusion odbywa się na tzw. nodach (node), których gęsta siatka często przeraża i zniechęca początkujących użytkowników. Taki system ma jednak bardzo wiele zalet. Dla przykładu, rozbudowując swój zaawansowany efekt wizualny, czy animację można szybko dojść do sytuacji, w której z różnych względów pojawi się potrzeba wykorzystania pewnych wartości (i ewentualnie ich zmian) w różnych miejscach równocześnie. W Fusion nie ma problemu! Oto jakie są możliwości:
– kolejne połączenie outputu danego noda i użycie go w niezmienionej formie, co jest wygodne, bo wszystkie zmiany nanoszone są tylko w jednym nodzie, aczkolwiek nie ma możliwości zmiany pomiędzy outputami,
– skopiowanie i wklejenie kopii noda (Ctrl + C / Ctrl + V), co oczywiście daje możliwość zmiany dowolnego parametru, ale wiąże się z kontrolowaniem wszystkich parametrów (również tych nie zmienionych) w ramach tego nowego noda osobno,
– lub skopiowanie i wklejenie tzw. instancji noda (Ctrl + C / Ctrl + Shift + V), co również daje możliwość zmiany dowolnego parametru, ale pozostawia kontrolę pozostałych poprzez node „macierzysty”.
Aby to bardziej wyjaśnić; po skopiowaniu instancji noda, np. Text1, powstaje połączony z nim node Instance_Text1, o czym świadczy cienka zielona pomiędzy nimi. Można się o tym również przekonać otwierając okno Inspector, gdzie wartości poszczególnych parametrów umieszczone są w specjalnych zielonych ramkach. To połączenie polega na tym, że jeżeli zmieniony zostanie np. rozmiar tekstu (Size) w Text1, automatycznie taką wartość przyjmie również Size w Instance_Text1, i na odwrót. Będzie się tak działo, dopóki dany parametr nie zostanie odłączony od tego macierzystego, co można uzyskać poprzez opcję Deinstance (prawy przycisk myszy obok danego parametru). Instance node daje wiele sprytnych możliwości pozwalających na przyśpieszenie pracy, zwłaszcza kiedy kompozycja ma zostać zapisana do ponownego wykorzystania w postaci makro.
Warto wspomnieć, że do łączenia wartości parametrów różnych nodów można wykorzystać również funkcję Expression, ale ma ona dużo szersze zastosowanie, więc o niej innym razem.
PODWÓJNY TIMELINE SPOSOBEM NA SZYBSZY MONTAŻ?
Niezwykle ważnym początkiem procesu montażu filmowego jest zawsze właściwa selekcja materiałów przy imporcie do Media Pool. Klasycznie montażysta przygotowuje odpowiednią i logiczną strukturę katalogów i umieszcza w nich klipy (lub nawet sub-klipy), a dopiero później zaczyna układać je na „głównym” Timeline. Dlaczego jednak nie pójść krok dalej i… tworzyć najpierw osobne Timeline’y dla każdego katalogu układając na nich materiały na „różnych poziomach” w zależności od ich „przydatności”, to jest np. najniżej na ścieżce 1 klipy, które tylko „ewentualnie” nadają się do końcowej „układki”, najwyżej na ścieżce 3 te, które są najlepsze i muszą wejść do montażu, a na ścieżce 2 te pomiędzy. To oczywiście tylko jeden ze sposobów selekcji. Takie podejście pozwala natomiast wykorzystać przy montażu możliwość dodania do interfejsu drugiego Timeline (lub ewentualnie również kolejnych), a co za tym idzie szybkiego przełączania się pomiędzy aktywnymi Timeline’ami i przeciągania klipów na Timeline „główny”, co potencjalnie znacznie przyśpieszy cały proces montażu. Jak to zrobić?
W zakładce Edit na wysokości paska narzędzi takich jak Selection Mode, Trim Edit Mode etc. po lewej stronie znajduje się ikona Timeline View Options. Po jej kliknięciu otwiera się menu, gdzie jedną z opcji jest Stacked Timelines. Umożliwia ona dodawanie kolejnych zakładek, czyli Timeline’ów (ikona z „+”). Tam można otworzyć Timeline’y utworzone na podstawie katalogów Media Pool. Co ważne, Stacked Timelines uruchamia także inną możliwość dodawania kolejnego Timeline’u, ale już nie jako zakładki, ale drugiego (kolejnego) Timeline’u widocznego równocześnie poniżej obecnego (tym razem ikona na tej samej wysokości interfejsu, ale całkiem po prawej, również z „+”). Tu właśnie można otworzyć Timeline „główny”. Taki układ pozwala na szybkie przełączanie się pomiędzy zakładkami Timeline’ów z Media Pool i przeciąganie materiałów poniżej na Timeline „główny”.
Czy jest to idealny sposób na przyśpieszenie montażu? Na pewno daje on spore możliwości i z pewnością warto go wypróbować, ale na końcu i tak najważniejsze są indywidualne preferencje montażysty!
BRAK KLIPÓW PRZY RENDERZE INDIVIDUAL CLIPS
Dość często na forach internetowych związanych z DaVinci Resolve pojawia się pytanie dotyczące braku niektórych klipów po renderze z opcją „Individual clips” (dla przypomnienia Single clip oznacza jeden plik z „wszystkimi” klipami, a Individual clips osobne pliki). W zakładce Deliver tuż poniżej wspomnianych opcji Single/Individual są trzy zakładki dotyczące ustawień Video, Audio oraz File. Wydaje się, że wiele osób jakoś ich nie zauważa, ponieważ właśnie w zakładce File można dokonać ustawień dotyczących pliku/ów. W przypadku renderu Individual clips i Filename uses: Source name w zakładce File różne klipy z tego samego klipu źródłowego z powodu tej samej nazwy zostaną po prostu nadpisane. Wystarczy zaznaczyć więc Use unique filenames i po kłopocie!
Recenzja follow focus'a Tilta Nucleus Nano II
Kiedy w 2018 roku Tilta zaprezentowała bezprzewodowy zestaw follow focus Nucleus Nano jako bardziej przystępną cenowo alternatywę większego Nucleus’a M, z miejsca zyskał on popularność wśród twórców, którzy cenili sobie używanie manualnych obiektywów filmowych dysponując równocześnie nieco mniejszym budżetem. Zarówno samo pokrętło, jak i napęd dzięki swojej kompaktowej budowie mogły być stosowane bezpośrednio na kamerze czy gimbalu, jak i klasycznie wraz z monitorem podglądowym podczas pracy focus puller’a. Z kolei moment obrotowy napędu był nominalnie wystarczający, aby używać go z większością obiektywów. Nie ma jednak produktów idealnych i Nucleus Nano również miał swoje problemy. Czy odpowiedzią na nie jest Nucleus Nano II, model zaprezentowany wiosną tego roku, który właśnie wchodzi do sprzedaży również w Polsce? Tak się składa, że oryginalny Nano był używany na planach Kaktus.studio przez ostatnie dwa lata, natomiast nowy co prawda dopiero od dwóch tygodni, ale już po tak krótkim czasie można pokusić się o odpowiedź, że nie tylko rozwiązuje on problemy poprzednika, ale także wnosi nową jakość! Ale po kolei.
JAKOŚĆ WYKONANIA I DESIGN
Po wyjęciu produktu z ochronnego etui pierwsze wrażenia są jak najbardziej pozytywne; zarówno napęd jak i pokrętło wydają się być dobrze wykonane, solidne, a przy tym eleganckie. Napęd, być może delikatnie mniejszy niż poprzedni przede wszystkim nie ma już wyświetlacza led, ma natomiast fizyczny przycisk, małą lampkę sygnalizującą funkcję oraz pokrętło pozwalające na obrót zębatki (0.8 m). No i co bardzo istotne, zamiast problematycznego gniazda Micro USB – posiada dwa gniazda USB-C.
Natomiast zdecydowanie większe różnice dotyczą pokrętła. Choć nowy model cechują podobne rozmiary fizyczne, to zamiast elementów z drewna proponuje on czerń, nie ma małej białej obręczy do oznaczenia markerów i przede wszystkim posiada spory ekran dotykowy, z którego można sterować różnymi funkcjami urządzenia. Zrezygnowano również z wymiennej baterii, która teraz jest wbudowana. Dodatkowo na pokrętle znajduje się gniazdo USB-C, dwa, a właściwie trzy przyciski fizyczne, a z tyłu mocowanie korzysta z rozwiązania popularnej szyny NATO.
Ponadto w etui znajduje się wałek 15 mm wraz z mocowaniem do klatki, krótki kabel USB-C – USB-C oraz regulowany pasek z ząbkami do mocowania na obiektywach fotograficznych.
NOWY NAPĘD
Problemy, których sam doświadczałem podczas używania pierwszej wersji Nano wiązały się przede wszystkim z jego zasilaniem. Otóż port Micro USB nie był chyba najszczęśliwszym rozwiązaniem, z jakichś powodów często napięcie, które udawało się ostatecznie uzyskiwać to jedyne 5V, a próbowałem różnych kabli i powerbanków. Dopiero dokupiony (i nie tani) kabel Tilty i podpięcie do baterii V-Lock pozwoliło na wyższe wartości, a tym samym wyższy moment obrotowy silnika. Widziałem jednak na forum, że niektórzy użytkownicy mimo to narzekali na pracę z obiektywami, których obręcze obracają się z większym niż zwykle oporem. Tymczasem nowy napęd, jak twierdzi producent proponuje aż pięć razy większy moment obrotowy. Ciężko to obiektywnie sprawdzić, ale obecnie można nawet regulować poziom tej „mocy” w menu dostępnym na pokrętle i mogę stwierdzić, że już na najniższym poziomie z obiektywami Irix Cine silnik radzi sobie doskonale. Korzystając z dołączonego kabla USB-C – USB-C wyższe napięcie bez problemu udaje się uzyskać z powerbanków czy baterii V-Lock. Napęd uzbrojony jest nawet w dwa porty USB-C, z czego jeden może przekazywać napięcie do ewentualnego kolejnego napędu.
Inni użytkownicy pierwszego Nano dodatkowo wskazywali również, że po dłuższym użytkowaniu obniżała się jasność wyświetlacza uniemożliwiająca jego odczyt, a tym samym ustawienie odpowiedniego kanału komunikacji. W Nano II zrezygnowano z wyświetlacza, a kanał komunikacji wybierany jest poprzez menu pokrętła. Na silniku znajduje się za to wspomniana wcześniej lampka sygnalizująca kolorem różne funkcje, m. in. cztery tryby działania: fioletowy – fokus, niebieski – zoom, zielony – przysłonę oraz żółty – inne, funkcję prawdopodobnie przewidzianą do obsługi zmiennych filtrów matte box’a Tilta Mirage.
Kolejnym problemem, szczerze mówiąc nie wiem czy wynikającym z pracy napędu czy pokrętła był fakt, że oba elementy nie mogły znajdować się tuż obok siebie, ponieważ wówczas zestaw po prostu przestawał działać. Było to frustrujące zwłaszcza w przypadku samodzielnego kręcenia z ręki, kiedy pokrętło mocowane na kamerze siłą rzeczy mogło znajdować się blisko silnika. W nowym Nano II ten problem już nie występuje.
Na koniec warto wspomnieć, że na silniku znajduje się pokrętło umożliwiające przesunięcie zębatki, co ułatwia dopasowanie przy montażu, oraz przycisk uruchamiający funkcję parowania z pokrętłem, zmianę trybu pracy lub gotowość do aktualizacji oprogramowania.
NOWE POKRĘTŁO OSTROŚCI
Ciężko stwierdzić, że pokrętło ostrości poprzedniego Nuclesa Nano sprawiało jakieś konkretne problemy, ale większość użytkowników pewnie i tak zgodnie podzieli opinię, że wybór dosyć nietypowej baterii do zasilania oraz jej ładowanie nie należały do zalet urządzenia. Można się również przyczepić do dosyć wąskiej białej obręczy do oznaczania markerów, czy wymagającego specjalnej przejściówki nietypowego mocowania… Co w takim razie proponuje pokrętło ostrości Nucleus’a Nano II? Okazuje się, że w tym przypadku to już nawet nie jest do końca precyzyjne określenie, ponieważ można nim sterować nawet dwoma wybranymi funkcjami, np. ostrością i przysłoną (oczywiście dysponując dwoma silnikami)! Oto jego najważniejsze cechy:
- wbudowana bateria pozwalająca na pracę przez 20 godzin (wg. producenta, moim zdaniem to raczej 9-10 godzin), z możliwością szybkiego ładowania poprzez port USB-C,
- jasny ekran dotykowy z dostępem do wielu funkcji urządzenia (o czym dalej),
- przycisk funkcyjny, który m. in. uruchamia kalibrację obiektywu lub dodaje marker,
- przycisk funkcyjny uruchamiający i zatrzymujący nagrywanie,
- przycisk włączający/wyłączający fizyczne ograniczniki regulacji pokrętła,
- ruchomy przycisk pozwalający sterować drugim napędem,
- mocowanie do szyny NATO z tyłu pokrętła.
Nowy Nucleus Nano pozwala zatem zapomnieć o nietypowych bateriach i jej ładowarce, pełne ładowanie wewnętrznego akumulatora pozwala na korzystanie z Nucleusa praktycznie przez cały dzień zdjęciowy. Dodatkowo ekran dotykowy wskazuje poziom naładowania, a dzięki funkcji PD Fast Charging można go w czasie przerwy momentalnie uzupełnić.
Dotykowe menu dostarcza całą masę funkcji, których wcześniej nie było, choćby wcześniej wspomnianą regulację momentu obrotowego silnika. Ciężko tu o wszystkich wspomnieć, nie wszystkie testowałem, nie wszystkie też chyba już działają i pewnie ulegnie to zmianie przy następnych aktualizacjach oprogramowania, ale zdecydowanie warto podkreślić następujące:
- możliwość oznaczania „elektronicznych” markerów; podczas przekroczenia danego markera przy zmianie pozycji pokrętła odczuwana jest wibracja (również o regulowanej sile), co zdecydowanie ułatwia ostrzenie operatorom pracującym w pojedynkę,
- możliwość oznaczenia zakresu z twardymi ogranicznikami, co w przypadku niektórych obiektywów pozwala na bardziej płynne zmiany np. fokusa,
- możliwość zmiany kierunku pracy pokrętła,
- możliwość m. in. uruchomienia/zatrzymania nagrywania oraz zmiany przysłony, ISO i migawki dla wybranych modeli aparatów/kamer,
- możliwość zapamiętywania parametrów kalibracji konkretnych obiektywów,
- możliwość zmiany rotacji wyświetlacza, jego jasności czy czasu wygaszania.
KOMPATYBILNOŚĆ
Kolejną zaletą nowego Nucleus Nano jest jego kompatybilność; wg producenta zestaw współpracuje z Nucleus’em Nano N (przetestowałem i potwierdzam), Nucleus’em Nano M, jak również z DJI RS2 i RS3, oraz z wybranymi modelami aparatów i kamer (lista aktualizowana na stronie Tilta). Dodatkowo wkrótce dostępny będzie kolejny kompatybilny produkt – specjalna rączka pozwalająca na mocowanie pokrętła i kontrolę łącznie do 4 napędów.
PODSUMOWANIE
Zaczynając od końca, czyli od ceny; na ten moment zakup Nucleus’a Nano II, którego dostępność w sklepach rośnie, to wydatek na poziomie 1600 zł, a więc bardzo porównywalnie jak w przypadku poprzedniej wersji. Biorąc to pod uwagę, oraz fakt, że nowa wersja nie tylko rozwiązała bolączki poprzedniej, ale zaoferowała wiele więcej wydaje mi się, że to produkt zdecydowanie godny polecenia! Komu? Myślę, że przede wszystkim tym, którzy dopiero chcą wejść w świat obiektywów filmowych i ostrzyć ręcznie. Ale nawet posiadając już pierwszą wersję funkcjonalność Nano 2 przy jednoczesnej możliwości wykorzystania poprzedniego napędu jako drugiego jest bardzo kusząca.
Calibrite ColorChecker Passport Video
ColorChecker, inaczej wzorzec kolorów, to narzędzie które powinno znajdować się w arsenale każdego filmowca i fotografa na planie, a jego wartość można szczególnie docenić w postprodukcji. Świadome używanie wzorca to część szerszego procesu, zwanego zarządzaniem kolorem (color management), który zaczyna się w momencie rejestracji obrazu na matrycy kamery lub aparatu, a kończy reprodukcją na ekranie monitora lub wydrukiem zdjęcia. Na rynku dostępne są wzorce różnych marek, ale ta najbardziej znana, będąca swojego rodzaju synonimem wzorca kolorów to X-Rite, a obecnie po zmianie nazwy Calibrite. W portfolio Calibrite znajdują zarówno urządzenia do kalibracji monitorów i drukarek, jak i właśnie wzorce kolorów, występujące w różnych rozmiarach i dedykowane do niedawna osobno filmowcom i fotografom. Jednym z takich wzorców jest ColorChecker Passport Video, który zawsze znajduje się na planie w Kaktus.studio.
COLORCHECKER PASSPORT VIDEO
Ten wzorzec, zaprojektowany dla twórców filmowych, od pozostałych zdecydowanie wyróżnia rozmiar oraz budowa. Można powiedzieć, że to rodzaj zamykanej małej książeczki z czterema stronami o wymiarach podobnych do… paszportu (125 x 90 mm). Ten wymiar to z jednej strony wada, bo często trzeba się znacznie zbliżyć do wzorca, aby skutecznie z niego skorzystać, z drugiej jednak zmieści się niemal w każdej kieszeni, stąd zawsze można mieć go pod ręką. Dodatkowo dzięki takiej a nie innej budowie, nieużywany wzorzec może być zamknięty i zabezpieczony przede wszystkim przed ekspozycją na światło, co zdecydowanie może wydłużyć jego żywotność.
ColorChecker Passport Video zawiera cztery strony i każda z nich ma nieco inną funkcję:
- wzorzec skali szarości, który zawiera trzy pola – biel (90% IRE), średnią szarość (18% odbicia światła, 40 IRE) oraz czerń (ok. 0% IRE),
- wzorzec balansu bieli, dla ustawienia neutralnego i spójnego punktu bieli,
- wzorzec kolorów, zawierający 6 chromatycznych pól zaprojektowanych dla produkcji wideo, 6 pól z odcieniami skóry, 6 pól z balansem szarości oraz 6 pól dla świateł i cieni (w tym pole czerni o wysokim połysku) dla osiągnięcia idealnego balansu kolorystycznego),
- wzorzec ostrości, do pomocy przy ręcznym ustawianiu ostrości.
WZORZEC SKALI SZAROŚCI
Jedną z podstawowych cech dobrze zarejestrowanego materiału jest jego właściwa ekspozycja. Oczywiście można dyskutować co oznacza słowo „właściwa”, ponieważ nierzadko jest to decyzja kreatywna. Jednakże w większości przypadków oznacza ona odpowiednią jej wartość w odniesieniu do ludzkiej skóry, unikając jednocześnie obszarów zbyt ciemnych (niedoświetlonych) oraz zbyt jasnych (prześwietlonych). I tu z pomocą przychodzi właśnie wzorzec skali szarości oraz funkcje dostępne w kamerze, lub monitorze podglądowym takie jak Waveform, Zebra czy False Colors. Co również istotne, poziomy odniesienia właściwej ekspozycji dla poszczególnych pól (biel, średnia szarość, czerń) różnią się w zależności od zastosowanej gammy. Dla przykładu:
- dla gammy 2.4 (Rec 709), 90% biel powinna utrzymywać się na poziomie ok. 90 IRE, szarość na poziomie ok. 40 IRE, a czerń minimalnie powyżej 0 IRE,
- z kolei dla Slog3 (S-Gamut3.Cine) sugerowana wartość bieli to ok. 61%, średniej szarości ok. 41%, a czerni również minimalnie powyżej 0 IRE (więcej tutaj). Dodatkowo, jeśli chcemy skorzystać z metody ETTR, musimy wartość średniej szarości również odpowiednio podnieść (więcej o ekspozycji i ETTR tutaj).
I jeszcze jedna uwaga dotycząca korzystania z wzorca; ustawiamy go w miejscu, w którym oddziałuje na niego to samo oświetlenie, które pada na aktorów (bądź przedmioty będące w centrum uwagi), najlepiej w pobliżu twarzy.
Właściwa ekspozycja jest również niesłychanie ważna z punktu widzenia postprodukcji, ponieważ daje dużo więcej kreatywnych możliwości podniesienia “cieni”, czy obniżenia “jasności” (oczywiście w zależności od możliwości rozpiętości tonalnej kamery), zamiast np. wklejania nowego nieba w miejsce prześwietlonego i wizualnie nieciekawego. Dodatkowo odpowiednia wartość ekspozycji średniej szarości, która jest bardzo zbliżona do wartości właściwej dla odcieni skóry, pozwala na uniknięcie ewentualnych problemów przy stosowaniu color gradingu typu “teal & orange”, bądź LUT-ów opartych na tym zamyśle, gdyż zmieniają one dosyć mocno kolory powyżej i poniżej tej wartości, pozostawiając odcienie skóry jako neutralne.
WZORZEC BALANSU BIELI
Tak jak obraz niedoświetlony lub prześwietlony jest na etapie postprodukcji nie do odzyskania, tak ewentualnie zły balans bieli można wyrównać. Natomiast, aby nie tracić na to czasu, warto zadbać o jego właściwe ustawienie już na planie. Dobrą praktyką, nawet w sytuacji kontrolowanej w której znamy wartość temperatury barwowej, jest skorzystanie z odpowiedniej funkcji kamery, która odczytuje konkretną wartość zmierzoną na karcie wzorca, a nie tylko ręczne wpisanie tej wartości. Ma to również znaczenie w przypadku realizacji wielokamerowej, ponieważ nawet między tymi samymi matrycami przy tej samej wartości temperatury występują odchylenia. Z kolei w sytuacji tzw. “run and gun”, kiedy warunki nie są do końca kontrolowane i dynamicznie się zmieniają, można zmierzyć te wartości w odpowiednich miejscach (np. wewnątrz przy oświetleniu mieszanym i na zewnątrz przy naturalnym), zapisać w pamięci kamery, a następnie szybko zmieniać w zależności od potrzeby. Wówczas można szczególnie docenić kieszonkowe wymiary wersji Passport, dzięki którym wzorzec zawsze może być pod ręką. Zawsze warto jest również zarejestrować nawet kilku sekund obrazu z wzorcem do ewentualnego wykorzystania w trakcie postprodukcji.
Ktoś powie, że przecież teoretycznie można ustawić balans bieli na białej kartce, jednak to nie takie proste. Biała kartka może nam się wydawać biała, ponieważ tak działa ludzki mózg, podpowiadając niejako, że musi ona być biała. W rzeczywistości często zawiera ona delikatne przebarwienia, więc odczyt nie jest już dokładny. Produkcja prawdziwie neutralnej karty do balansu bieli jest wymagającym procesem technologicznym, ale za to gwarantującym pewne efekty. Dzięki niej jednak możemy zagwarantować sobie podstawę do idealnego odwzorowania kolorów, kiedy jest to szczególnie istotne, lub przynajmniej dobry neutralny punkt startowy, kiedy chcemy uzyskać look bardziej wyimaginowany.
KARTA Z WZORCAMI KOLORÓW
Ta karta zawiera poniekąd trzy rodzaje pól:
- 6 pól z balansem szarości oraz 6 pól dla świateł i cieni (w tym pole czerni o wysokim połysku), które w postprodukcji pomogą jeszcze dokładniej dopasować krzywą kontrastu pomiędzy różnymi kamerami,
- 6 pól z odcieniami skóry, które pozwolą sprawdzić dopasowanie do jednego z typowych odcieni koloru skóry,
- oraz chyba najważniejsze – 6 chromatycznych pól zaprojektowanych dla produkcji wideo (różnią się one od tych stosowanych w fotografii). Dzięki rejestracji obrazu z wzorcem możemy zapewnić sobie nie tylko jeszcze dokładniejsze odwzorowanie kolorów (balans bieli odpowiada tylko, albo aż za temperaturę barwową oraz tintę, natomiast tutaj mamy kontrolę nad każdym z sześciu kolorów, tj. ich odcieniem i saturacją), ale również doskonałe dopasowanie obrazu z różnych kamer. W programach do postprodukcji wideo, np. DaVinci Resolve, są gotowe narzędzia do automatycznego dopasowania przy wykorzystaniu nagrania z wzorcem, ale jeszcze lepsze i bardziej dokładne efekty daje ręczne dopasowanie przy wykorzystaniu maski izolującej obszar pól, wykresu Vectorscope oraz korekty krzywych wpływających na zmianę odcienia (Hue Vs Hue) i saturacji (Hue Vs Sat) danego koloru.
Poniżej z kolei szczegółowy tutorial Ollie Kenchingtona, który m. in. również prezentuje korektę kolorów przy wykorzystaniu ColorCheckera w DaVinci Resolve:
KARTA OSTROŚCI
Karta ostrości, jak sama nazwa mówi, zdecydowanie ułatwia proces ręcznego ostrzenia, zwłaszcza w połączeniu z funkcją Peaking na wyświetlaczu lub monitorze podglądowym.
COLORCHECKER PASSPORT DUO
Jak wcześniej wspomniano, wzorce ze względu na różnice w referencyjnych kolorach dla fotografii i filmu do niedawna były dostępne jedynie w odrębnych wersjach. Na szczęście od niedawna można się zaopatrzyć w wersję Passport Duo, która kosztem utraty wzorca ostrości proponuje wzorzec kolorów dla fotografii stając się połączeniem obu. Po więcej szczegółów odsyłam do strony Calibrite, wzorzec jest dostępny np. tutaj w zaprzyjaźnionym sklepie wzorniki.eu.
TARGET HOLDER I PODSUMOWANIE
Niedawno pojawił się jeszcze jeden gadżet – uchwyt do wzorców pozwalający na wygodne wykorzystanie statywów do podtrzymywania wzorca, dzięki czemu można uniknąć ryzyka dotykania palcami pól wzorca podczas rejestracji próbki. Holder jest obecnie dodawany gratis przy zakupie wybranych wzorców. Przechodząc płynnie do podsumowania; ColorChecker Passport Video, choć wygląda trochę jak gadżet, jest niezwykle cennym elementem wykorzystywanym podczas zdjęć, jak i postprodukcji. Choć nie kosztuje przysłowiowych kilku złotych i nie jest wieczny, ze względu na swoje wykonanie zapewni nie tylko dokładność odczytu i reprodukcji kolorów, czy właściwą ekspozycję, ale też właściwie używany może posłużyć przez wiele lat, dopóki użyty pigment nie ulegnie degradacji. Warto śledzić stronę Calibrite, ponieważ w ciągu roku nie raz pojawiają się promocje, dzięki którym można sporo zaoszczędzić.
Poradnik DaVinci Resolve #3
Na koniec 2022 roku Blackmagic Design najpierw zafundował nam dosyć istotny update DaVinci Resolve do wersji 18.1, a następnie udostępnił program w wersji na iPad’a. Tymczasem mamy już luty, najwyższy więc czas nadrobić zaległości i zaprosić na kolejną porcję porad z serii „Quick Tip”!
JAK SZYBKO I ŁATWO POPRAWIĆ JAKOŚĆ DŹWIĘKU?
Na jakość dźwięku ma wpływ oczywiście wiele czynników, o których można rozprawiać godzinami, skupmy się zatem przynajmniej na kilku powiązanych bezpośrednio z DaVinci Resolve. A więc po pierwsze na planie zdecydowanie warto nagrywać dźwięk również na zewnętrznym rekorderze, takim jak chociażby Zoom H6, ponieważ tzw. preampy na tego typu dedykowanych urządzeniach z miejsca pozwalają na uzyskanie dużo lepszych rezultatów, niż w porównaniu do zdecydowanej większości kamer. Jednak ze względu na obawy związane z potrzebą późniejszej synchronizacji dźwięku, część twórców z tego rezygnuje. Tymczasem w DaVinci Resolve jest to banalne – w zakładce Media zaznaczamy oba pliki, tj. klip video oraz ścieżkę audio z rekordera i prawym przyciskiem myszy otwieramy menu, a następnie wybieramy sposób synchronizacji w opcjach Auto Sync Audio. Od tej pory ścieżka video tego klipu jest powiązana ze ścieżką audio z rekordera.
Z kolei na etapie postprodukcji wiele można zdziałać „ręcznie”, choćby za pomocą Equalizera czy, o czym traktował jeden z poprzednich wpisów, ręcznego usuwania elementów na poziomie sampli. Jednak często okazuje się, że zastosowanie odpowiednich wtyczek nie dość że zaoszczędzi masę czasu, ale może również pozwolić na osiągnięcie naprawdę świetnych efektów. W niedawno opublikowanej wersji 18.1 pojawiły się dwa nowe wbudowane efekty, tj. Dialogue Leveller i Voice Isolation (ten drugi zdaje się jest dostępny tylko w wersji Studio). Trzeba przyznać, że zwłaszcza Voice Isolation robi świetną robotę związaną z usuwaniem niechcianego szumu, z kolei Leveller, zwłaszcza przy krótszych wypowiedziach jednej osoby również potrafi oszczędzić sporo czasu. Z pewnością oba będą rozwijane przez twórców i kolejne wersje przyniosą jeszcze lepsze efekty. Wreszcie, warto rozważyć jeszcze dwie zewnętrzne wtyczki:
- Waves Clarity Vx, która podobnie jak Voice Isolation usuwa wszystko to, co wydaje się nie być ludzkim głosem (działa naprawdę fantastycznie, cena ok. 140 zł),
- oraz Izotope RX10 Elements, okrojona, ale i sporo tańsza wersja pełnego programu, zawierająca poza odszumianiem m. in. usuwanie pogłosu, trzasków, czy minimalizowanie efektu przesterów, (obecnie można ją znaleźć w cenie poniżej 500 zł).
Na koniec jeszcze jedna uwaga; tego rodzaju wtyczki potrafią dość mocno obciążyć komputer, więc warto pamiętać o opcji „Bounce” (w Fairlight menu u góry -> Timeline), dzięki czemu można wyrenderować efekty pracy na nową ścieżkę, a następnie pracować już tylko z resztą plików.
SKALOWANIE PRZESTRZENI ROBOCZEJ W SYSTEMIE WINDOWS
Wielu użytkowników Windowsa na to czekało! Jeśli komuś zatem umknęło uwadze, to ostatni update DaVinci Resolve 18.1.1 wprowadził możliwość ręcznego ustawienia skalowania przestrzeni roboczej. Jak to zrobić? W górnym menu: DaVinci Resolve -> Preferences, następnie w nowo otwartym oknie w zakładce User -> UI Settings -> UI Display Scale pojawia się opcja: Auto, 100%, 150% lub 200%. Mała rzecz, a cieszy!
EDYCJA PIONOWYCH KLIPÓW NA SOCIAL MEDIA
Czy to lubimy czy nie, ilość filmów w trybie pionowym ze względu na ich zastosowanie w mediach społecznościowych ciągle rośnie. Jak zatem ułatwić sobie montaż takich materiałów w DaVinci Resolve?
Przede wszystkim należy właściwie ustawić rozdzielczość Timeline; co prawda w Project Settings -> Master Settings -> Timeline Format -> Timeline Resolution już wcześniej można było wybrać Custom i podać własną rozdzielczość, ale od wersji 18.1.2 są gotowe presety (należy zaznaczyć Use vertical resolution). Warto również wiedzieć, że po kliknięciu ikony trzech kropek w prawym górnym rogu, można zapisać te ustawienia jako Save Current Setting as Preset lub …Default Preset!
Zmienić rozdzielczość Timeline można również:
- w zakładce Cut – klikając ikonę Timeline Resolution w prawym górnym rogu,
- w zakładce Media lub w zakładce Edit -> Media Pool – klikając prawym przyciskiem myszy na pliku Timeline, a następnie Timelines -> Timeline Settings i odznaczając na dole Use Project Settings. Dodatkowo w opcji Mismatched Resolution można zaznaczyć Scale full frame with crop, aby program automatycznie wypełnił całą przestrzeń, jednocześnie ucinając boki.
Po ustawieniu rozdzielczości, w przypadku klipów nagranych klasycznie bardzo przydatną opcją może być Smart Reframe (pojawiła się chyba już w wersji 17), dostępna w zakładce Edit -> Inspector, ale tylko w wersji Studio. Są tam do wyboru dwie opcje; pierwsza Auto, w której to program (Neural Engine) decyduje automatycznie o tym, co powinno się znajdować w centrum pionowego kadru, oraz druga – Reference Point, gdzie ten ważny dla montażu obszar można wskazać ręcznie. Najlepiej chyba zacząć od Auto, a następnie dokonywać poprawek z Reference Point.
PŁYNNY PODGLĄD DZIĘKI BLACKMAGIC PROXY GENERATOR
Płynny podgląd w trakcie edycji plików uzależniony jest od wielu czynników, m. in. takich jak możliwości procesora i karty graficznej, wielkości i rodzaju plików (zwłaszcza ze względu na sposób kompresji), czy ilości dokonywanych zmian w trakcie post-produkcji. Żeby zapobiec tnącemu się obrazowi nie zawsze trzeba od razu inwestować w droższy sprzęt lub ograniczać swoje kreatywne pomysły. Dobrym rozwiązaniem (jeśli to oczywiście możliwe) może być na przykład zmiana kodeka plików podczas rejestracji obrazu z tzw. Long GOP na All-Intra (w Sony może być to XAVC SI), lub już w samym DaVinci Resolve używanie Render Cache, Opimized Media czy wreszcie Proxy Files. Od wersji 18 tworzenie i używanie plików proxy dzięki aplikacji Blackmagic Proxy Generator stało się jeszcze bardziej proste i intuicyjne.
Wspomniana aplikacja jest częścią pakietu instalacyjnego, więc wystarczy ją odnaleźć i uruchomić. Za pierwszym razem należy od razu zdefiniować tzw. Watch Folder, czyli folder, w których program będzie szukał oryginalnych plików i w którym po przeprocesowaniu umieści sporo mniejsze pliki proxy zgrupowane w osobnym podfolderze Proxy. Tych Watch Folders może być wiele, a zarządzać nimi można poprzez przyciski poniżej: Add, Remove i Show. Dodatkowe dwie opcje to Delete Proxies i Extract Proxies. Poza wspomnianymi możemy jeszcze wybrać jedną z opcji formatu plików (Proxy Format) oraz powyżej ręcznie uruchomić procesowanie plików. Co ważne, przy aktywnej opcji procesowania (Start) po każdorazowym dodaniu kolejnych plików program automatycznie będzie tworzył pliki proxy.
Z kolei w samym DaVinci Resolve przełączanie się pomiędzy plikami oryginalnymi a proxy jest niezwykle proste. Otóż w menu Playback -> Proxy Handling ustawiamy odpowiednią opcję; Prefer Proxies, Prefer Camera Originals lub Disable All Proxies. Dodatkowo pliki proxy na Timeline są oznaczone małą ikoną (kamera z taśmą filmową), która znajduje się tuż obok nazwy pliku.