Co oznacza Rec 709?

Wspólnym elementem wielu przestrzeni kolorystycznych jest model RGB (Red, Green, Blue). Model ten jest szeroko stosowany w systemach cyfrowych, takich jak kamery, telewizory, monitory i projektory. Opiera się na idei, że wszystkie kolory mogą być stworzone poprzez odpowiednie połączenie trzech podstawowych barw: czerwonej (R), zielonej (G) i niebieskiej (B). Każdy kolor w modelu RGB można zatem wyrazić za pomocą trzech wartości liczbowych, które reprezentują intensywność składowych czerwieni, zieleni i niebieskiego. Zakres tych wartości wynosi od 0 do 255 dla obrazu 8-bitowego, oraz 1023 dla 10-bitowego, co daje możliwość uzyskania milionów różnych kolorów.

Model RGB jest modelem addytywnym, co oznacza, że dodawanie intensywności podstawowych barw prowadzi do jaśniejszego koloru. Na przykład, jeśli połączymy maksymalne wartości czerwonego, zielonego i niebieskiego, uzyskamy biały kolor. Z drugiej strony, brak światła (wszystkie wartości RGB równe 0) skutkuje kolorem czarnym. Model subtraktywny, o którym mowa w przypadku taśmy filmowej (czy druków CMYK), zachowuje się dokładnie odwrotnie.

Przy omawianiu tematu kolorów w cyfrowym świecie, często pojawiają się dwa kluczowe pojęcia: przestrzeń kolorystyczna i gamut. Choć terminy te są używane zamiennie, mają różne znaczenie i odnoszą się do odmiennych aspektów zarządzania kolorem. Przestrzeń kolorystyczna to pełny system opisujący, jak kolory są zorganizowane i przedstawiane w określonym środowisku cyfrowym. Jest to model matematyczny, który określa, jakie wartości są przypisane do poszczególnych kolorów, a także jak są one wyświetlane na ekranie. Gamut, z drugiej strony, odnosi się do rzeczywistego zakresu kolorów, które może reprodukować konkretne dane urządzenie, takie jak monitor, aparat czy drukarka w kontekście danej przestrzeni kolorystycznej.

Rec 709 i sRGB są często porównywane, ponieważ mają podobne cechy, jednak istnieje kilka kluczowych różnic, które wynikają z ich odmiennych zastosowań. Obie przestrzenie kolorystyczne opierają się na modelu RGB i mają bardzo zbliżony gamut kolorów, jednak różnią się zastosowaniem i parametrami. Rec 709 został opracowany z myślą o telewizji oraz produkcjach wideo, podczas gdy sRGB jest przestrzenią kolorystyczną stworzoną z myślą o grafice komputerowej, fotografii cyfrowej i wyświetlaniu obrazów na stronach internetowych. Rec 709 jest optymalizowany pod kątem transmisji sygnałów wideo, podczas gdy sRGB lepiej sprawdza się w statycznych obrazach komputerowych. Kluczową różnicą między tymi przestrzeniami kolorystycznymi jest wartość gamma. Rec 709 używa najczęściej gammy 2.4, co jest standardem w produkcjach wideo, podczas gdy sRGB ma gammę na poziomie 2.2, co lepiej sprawdza się w przypadku wyświetlania obrazów na monitorach komputerowych.

Jednym z kluczowych elementów każdej przestrzeni kolorystycznej jest gamma – krzywa, która opisuje, jak wartości jasności są przekształcane na sygnały wyświetlane na ekranie. W przypadku Rec 709 gamma jest opisana jako funkcja, aczkolwiek przyjmuje się, że wynosi ona 2.4. Jest to standard stosowany głównie w profesjonalnych produkcjach filmowych i telewizyjnych, gdzie obraz jest wyświetlany w warunkach kontrolowanego oświetlenia, na przykład w ciemnych pomieszczeniach kinowych. W przypadku jasnych pomieszczeń gamma może wynosić 2.2. Innym przykładem krzywych gamma są również krzywe logarytmiczne – tzw. logi, o których więcej w innym wpisie o S-Logu.

Przestrzeń kolorystyczna Rec 2020 to nowszy i bardziej zaawansowany standard, który zastępuje Rec 709 w kontekście telewizji Ultra HD (4K i 8K) oraz technologii HDR (High Dynamic Range). Rec 2020 oferuje znacznie szerszy gamut kolorów i głębię do 12 bitów, co oznacza, że może odwzorować większą liczbę odcieni, zwłaszcza w kontekście bardzo nasyconych kolorów. Standard ten oferuje również zakres jasności aż do 10000 nitów. Rec 2020 to z pewnością przyszłość, natomiast jego ograniczeniem póki co są wyższe koszty produkcji, postprodukcji, transmisji czy nawet samych odbiorników.